Poczta , przesyłki i prasa

[Manufaktura Dzika]

dwa tematy połączone w jeden wątek bo są powiązane ze sobą.

Jak funkcjonowała poczta w Rosji podczas kampanii 1806/1807? Jaka instytucja obsługiwała usługi pocztowe?
Jak płacono za usługę(znaczki, dowody płatności)?

Oraz drugi temat dotyczący czasopism. Jaki był zwyczajowy okres publikacji popularnych czasopism, oraz powiązane pytanie jak je rozpowszechniano?

[srebrny_lis]

Próbowałem, ale dupa zbita. Wobec tego świńskim skrótem. W księstwach dzielnicowej Rusi w XIII w. działały konne służby roznoszące pilne wiadomości o znaczeniu państwowym; posługiwały się końmi, wózkami lub saniami. Zwano je "jamskaja gońba" - stąd określenie jamszczyk na takiego służbowego woźnicę. Skalę centralną uzyskały w XVI w., kiedy utworzono Jamskoj Prikaz. Dla potrzeb państwa (administracja, wojsko) wytyczono stałe szlaki pocztowe: np. 1665 Moskwa - Ryga a w 1669 Moskwa - Wilno. Powstała sieć stacji pocztowych ("jamskije dwory"), gdzie wymieniano konie a w razie potrzeby pojazdy i jamszczyków (ci ostatni czasem wchodzili do służby z własnym zaprzęgiem). Poza pocztą stricte urzędową tworzyła się stopniowo możliwość dołączania do szlaku przewozów i przesyłek prywatnych (od przełomu XVII i XVIII w.). W dużych miastach powstały urzędy pocztowe czyli "pocztamty" lub "pocztowyje kantory". Za Katarzyny II w 1781 pojawiła się możliwość przewozu pieniędzy oraz dostarczania prywatnych listów i paczek przez pocztylionów; w 1782 powstał Departament Pocztowy; w 1783 - ogólnie obowiązujące taryfy opłat zróżnicowane zależnie od wagi przesyłki i odległości przewozu. Na pocz. XIX w. funkcjonowało w Rosji ok. 460 stacji pocztowych z około 5 tys. stałych pracowników, zwykle związanych ze służbą dożywotnio lub przez długie lata. Stację tworzyły zwykle dwa budynki: stajnia dla koni z wozownią oraz domek nadzorcy stacji. Ten ostatni składał się z dwóch części: salki recepcyjno - barowej (tam można było wypić herbatę z samowara i zjeść prosty posiłek) oraz małego mieszkania nadzorcy i jego rodziny. W salce recepcyjnej leżała księga skarg (trudy podróży skłaniały niektórych podróżnych do zapisywania zażaleń na obsługę lub jakość pojazdów czy koni), nadzorca miał urzędową pieczęć, której używano do podbijania karty podróżnej ("podorożnaja") urzędowym posłańcom - "feldjegrom" (głównie wojskowym). Zarówno feldjegrzy jak zwykli jamszczycy czy pocztylioni używali małych wozów lub zimą sań zaprzęganych w "trojkę" a na hołoblach środkowego konia powinien być zawieszony dzwonek pocztowy. Pracownicy poczty i nadzorcy stacji bywali obiektem krytyki i drwin, lecz Puszkin w opowiadaniu "Córka naczelnika stacji" zdecydowanie przeczy tym opiniom uznając ich za ludzi skromnych, życzliwych, towarzyskich, niepazernych, mających interesującą wiedzę o życiu. W wojnie 1807 roku armia rosyjska zapewne korzystała z oficjalnych połączeń pocztowych używając feldjegrów do korespondencji urzędowej a zwykłych jamszczyków (wtedy wielu z nich było litewskimi Żydami) do przewozu korespondencji prywatnej i lokalnej. Z samą Rosją korespondencja szła pewnie via Kowno i Wilno lub via Kłajpeda i Ryga.

[srebrny_lis]

Sytuacja powtórzyła się, lecz wcześniej skopiowałem do Worda i dopiero stamtąd - po powtórnym zalogowaniu na żądanie maszyny i oczywiście zniknięciu tekstu! - ponownie wrzuciłem tekst z Worda. Po mojemu to nienormalne.

[Manufaktura Dzika]

widocznie taki długi tekst że wylogowało cie bo komputer zasnął.

muszę poszukać bo miałem artykuł o próbach wprowadzenia trąbki pocztowej , które spełzły na niczym i wygrały dzwonki

[srebrny_lis]

Wygrała praktyka: obsługi dzwonka nie trzeba się uczyć - sam dzwoni . Zresztą w rosyjskich prostorach i głuszy każdy dzwonek był słyszalny - znak, że coś nadjeżdża.
Z tym "snem" możliwe, ale wcześniej wpisywałem w innym wątku dłuższe teksty i nic nie było.

[srebrny_lis]

Podstawowe pojazdy pocztowe to kibitka (otwarty wózek mały i ciasny na dwóch kołach, ze skórzanymi twardymi siedzeniami dla tylko dwóch osób: jamszczyka - woźnicy i feldjegra - urzędowego posłańca [czym innym była kibitka więzienna]) oraz telega (dość prymitywny, otwarty wóz czterokołowy o konstrukcji przypominającej niezgrabną łódkę - często przedstawiany na rycinach z XIX w.]). Potem pojawiły się dyliżanse.

[srebrny_lis]

Pełniejsze uregulowanie działania poczty polowej nastąpiło dopiero w 1812 roku, kiedy pod redakcją gen. Barclaya de Tolly wydano "Uczrieżdienje dla uprawlenja bolszoj diejstwujuszczej armii", St. Pietierburg 1812. Temat poczt zajmuje nieco ponad 6 stron (w stosownej części "Uczreżdienja..." paragrafy 31 - 48).

[korvettenkapitan]

Albert Manfred w książce "Napoleon Bonaparte" pisze: "....Cesarzowa zapraszała filozofa do Palmiry Północy (Petersburga). On słał jej podziękowania i długo odkładał daleką podróż, która wydawał mu się ryzykowna. Wreszcie w 1773r. Diderot podjął decyzję. Wyjechał z Paryża w maju, karety pocztowe dowiozły go do stolicy imperium rosyjskiego dopiero w ostatnich dniach września...."
I teraz pytanie: Czyje to były karety pocztowe? Francuskie, czy rosyjskie podstawione przez Katarzynę II?

[Horhe]

Na pewno linię Królewiec-Berlin obstawiali Prusacy. Szło im to całkiem sprawnie, bo ważne przesyłki dostarczali w 3-4 dni. Obca poczta raczej nie była mile widziana na terytorium obcego Państwa, tak i jest do dzisiaj.

[srebrny_lis]

WYIMKI Z UKAZU 1812.
$31: Zgodnie z rozporządzeniem generała dyżurnego, wszelkie listy i przesyłki tak czynowników wojskowych, jaki i innych wojskowych lub obywateli mogą być przekazywane za pośrednictwem Poczty Polowej, wszakże nie inaczej jak za opłatą w brzęczącej monecie srebrnej, wg taryfikatora.
$32: Porządek przyjmowania i odprawiania listów, z zachowaniem wszelkich ostrożności, jest taki sam jak wewnątrz Rosji.
$33: Takie same zasady ostrożności dotyczą przesyłania Pocztą Polową paczek i pieniędzy (tych ostatnich tylko w złocie i srebrze).
$34: Żadnych listów ani przesyłek nie należy puszczać w obieg przed okazaniem potwierdzenia zgłoszenia i zapieczętowaniem; w przypadku przesyłek z klauzulą tajności należy postępować zgodnie z Ustawą o Poczcie. Rozumie się samo przez się, iż przesyłki zakazane przepisami celnymi Rosji albo asygnacje [banknoty] nie mogą zostać przyjęte.
$35: W przypadku zaginięcia lub utraty prywatnych sum lub bagaży przewożonych Pocztą Armijną, zostaną one zrekompensowane, wg prawa ogólnego, z przychodów Imperium.
$36: Wszelkie listy i paczki [z kampanii zagranicznych] są przesyłane, wraz z ich dokumentacją, na adres pierwszej rosyjskiej stacji pocztowej z pisemnym nakazem odprawienia ich dalej pierwszą pocztą, wg adresów.
$37: Przy przyjmowaniu listów i paczek i przesyłek pieniężnych, stosuje się te same zasady co przy ich nadawaniu - takie same jak w Rosji.
$38: Nadawanie listów i paczek sztafetami jest dozwolone na następujących warunkach:
- należy podczas nadawania takiej przesyłki w Pocztamcie Polowym wyraźnie zaznaczyć, że po przekroczeniu granic Rosji ma być posłana sztafetą; należy przy tym wnieść stosowną opłatę srebrem, wg taryfy,
- Pocztamt Polowy adresuje ową przesyłkę na pierwszą za granicą stację, prowadzi z nią rozliczenie pieniężne wg taryfy dot. sztafet, przesyłając owe paczki i listy przy pierwszej nadarzającej się okazji.
$39: Przy otrzymaniu przez Pocztę Polową za granicą listów nadesłanych pocztą, sztafetami lub kurierem, Poczta Polowa powinna odprawiać w pierwszej kolejności przesyłki urzędowe, z udokumentowaniem pisemnym, wg podanych adresów.
$40: Przychodzące z Rosji lub z cudzoziemskich miast listy i paczki prywatne nie mogą być rozprowadzane inaczej, niż za pośrednictwem biura generała dyżurnego armii.
$41: Obowiązki Poczty Polowej w sferze ekonomicznej polegają na dokładnym rozliczeniu przychodów i rozchodów pieniężnych.
$42: Dlatego zasady tego dotyczące są następujące:
$43: Dochody Poczty Polowej stanowią:
1. Sumy wydatkowane [przez władze armijne] na ustanowienie Poczty Polowej
2. Sumy wydatkowane [przez władze armijne] na jej funkcjonowanie
3. Sumy tzw. wagowe, pobrane za pojedyncze przesyłki
4. Sumy ubezpieczeń dołączane do przesyłek pieniężnych, rzeczowych i zwykłych paczek
5. Sumy opłat transportowych [porto].
$44: Porządek chronienia wszystkich tych sum oraz ich dokładne udokumentowanie (zapisanie i potwierdzenie) na stacjach [Poczty Polowej] w skoroszytach odbywa się na tych samych zasadach i z taką sama odpowiedzialnością, jak ujęto w Ustawie o Poczcie dotyczącej wnętrza Rosji.

[srebrny_lis]

$45: Rozchody Poczty Polowej mogą stanowić:
1. Nieprzewidziane i nadzwyczajne wydatki
2. Wydatki [stałe] na opłacanie koni pocztowych dla poczty zwykłej i sztafet
3. Wynagrodzenia dla urzędników i służby pocztowej, oraz
4. Wydatki na materiały biurowe.
$46: Wszystkie owe rozchody, ich porządek i dokumentacja nie inaczej mają się odbywać jak wg przepisów Ustawy o Poczcie obowiązujących we wnętrzu Rosji.
$47: Poczta Polowa winna z każdego miesiąca składać generałowi dyżurnemu armii sprawozdanie o przychodach, rozchodach i aktualnej wysokości posiadanych sum, wg obowiązującego formularza. Zaś po upływie roku lub po zakończeniu wojny dokonać pełnego rozliczenia finansowego.
$48: Skoroszyty zawierające zestawienie przychodów i rozchodów, z podpisem i pieczęcią generała dyżurnego armii oraz wszelką stosowną dokumentacją, Poczta Polowa winna po zakończeniu roku przekazać Departamentowi Poczt w celu kontroli, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
$49: O niesprawności koni pocztowych i mostów Poczta Polowa winna powiadomić miejscowe władze i donieść o tych sprawach generałowi dyżurnemu armii.
$49: W przypadku uzyskania przez Pocztę Polową jakiejkolwiek informacji o jakimś ważnym wydarzeniu albo w przypadku pojawienia się skargi na urzędnika pocztowego, nadzorcę stacji pocztowej albo też - ze strony tych ostatnich - skargi na pomocników, należy natychmiast dokonać rozeznania w sytuacji i donieść o wszystkim generałowi dyżurnemu armii.