Bajdyty - Beyditten (gm. Bartoszyce). Przedwojenna legenda o czarnym byku

[Batory]

Bajdyty (Beyditten) to niewielka wieś w gminie Bartoszyce, i dawny majątek, który od 1700 posiadała rodzina von Sydow, od 1785 wspólnota spadkobierców von der Groeben, od 1902 Behrend, 1906 – 1921 Lübbert, a następnie od 1921 do 1945 był on własnością Emila Stocka.

beydittenkoleusmosmoneusbild.png

Przed wojną istniała dla tego miejsca pewna legenda. Opowiadano bowiem, że w pobliskim lesie straszył upiór – zły dziedzic, który po śmierci został przemieniony w czarnego byka. Najpierw widywano go tylko nocą, potem zaczął ukazywać się także za dnia, budząc postrach mieszkańców. Sprowadzono więc pastora z Paluz (Plausen), by spróbował przegnać widmo święconą wodą. Niestety – to nie duch ustąpił przed duchownym, lecz pastor uciekł przed rozwścieczonym bykiem.

Ratunek przyszedł ze Stoczka Klasztornego (Kloster Springborn). Tam mieszkał stary, drobny i pobożny zakonnik. Dwa tygodnie pościł i modlił się, nim zgodził się stanąć do konfrontacji z upiorem. Hrabia Eulenburg z Galin (Gallingen) wysłał po niego swoją najwytworniejszą karocę, więc ludzie w Bajdytach nie mogli się nadziwić, że tak skromny staruszek przybył, by zmierzyć się z piekielną bestią. Kiedy zjawił się byk, zakonnik rzucił przed nim stułę. Zwierzę padło na kolana, a duchowny obwiązał jego rogi i wsiadł do karocy. Tak oto ruszył, wlokąc za sobą ujarzmionego upiora w stronę galińskich moczarów. Tam wepchnął go w bagno, zaklinając słowami: „Nigdy już nie wyjdziesz z tego bagna.”

Od tego czasu czarny byk miał już nie pokazać się w Bajdytach. Ale szeptano, że ci, którzy odważyli się przejeżdżać przez las między północą a pierwszą w nocy, wciąż widzieli czerwone ślepia i słyszeli ryk bestii.

Dziś dworu w Bajdytach już nie ma – pozostał jedynie park. Na jego południowym skraju zachowały się nędzne resztki cmentarza rodowego (ujętego w ewidencji zabytków) oraz ruina grobowca. Ciekawostką są dwa kopce, które każą się zastanawiać, czy nie mamy tu do czynienia ze starszym cmentarzyskiem kurhanowym.

beydittenerbgrabershofchen.png

beydittengeoportaluszwei.png