Warmińsko Mazurskie Forum Poszukiwaczy

Rozpoczynając ten wątek mam nadzieję na jego potężną rozbudowę. Na razie ciekawostka. Otóż okazuje się, że Wojciech Kossak malował swój "Heilsberg" nie do końca sam. Pomagał mu również kształcony w Monachium malarz Michał Paweł Gorstkin Wywiórski. Był on synem stacjonującego w Warszawie oficera rosyjskiego Pawła Gorstkina i Polki Józefiny Wywiórskiej. Wg ówczesnego prawa bardziej Rosjanin, niż Polak. O jego latach dziecięcych mało wiadomo. Na pocz. lat 1880-ych ukończył warszawską szkołę realną (taki ówczesny "ekonomik" skrzyżowany z handlówką) i rozpoczął studia chemiczne na politechnice w Rydze. Przerwał je jednak i ruszył wraz z całą falą polskich studentów do Monachium na studia artystyczne. Tu nie będę opisywał całej jego biografii. Informuję jedynie, iż "po powrocie do Berlina w 1898 roku Wywiórski ponownie zaczął współpracę z Kossakiem; namalował śnieg na monumentalnym obrazie batalistycznym `Bitwa pod Etoges` a w roku następnym tło krajobrazowe do `Bitwy pod Heilsbergiem`". Pytanie tylko, o które dzieło Kossaka chodzi: szkic olejny do "Heilsbergu" z 1899 roku właśnie (obecnie ten karton w rękach prywatnych), czy właściwy obraz z 1900 roku? Tj. czy to szkic jest dziełem spółki Gorstkin Wywiórski - Kossak wykonywanym jednocześnie, czy Wywiórski namalował w 1899 tło a Kossak domalował postacie i inne detale w 1900?

bardzo zaciekawiła mnie rycina Simeona Forta z Twojej książce (dostałem pod choinkie:). Masz to w lepszej jakości?

zapadły mi w pamięci dwa przedstawienia Heilsbergu:

-autorstwa Constanta Bourgeois'a, obecnie dzieło znajduje się w muzeum w Wersalu; malowane świeżo po 1808r.
http://www.culture.gouv.fr/Wave/image/j ... 1733_p.jpg" onclick="window.open(this.href);return false;
-autorstwa Josepha Nicolasa Jouy, również Wersal, obraz powstał później bo w 1837r.
http://www.culture.gouv.fr/Wave/image/j ... 1428_p.jpg" onclick="window.open(this.href);return false;

Oba wizerunki w lepszej jakości w 200 dni...

Też myślałem o wykorzystaniu w pracy i publikacji tych lepszych reprodukcji, ale jak mnie w OSEN poinformowali o legalnej drodze służbowej i jej kosztach...
Własnego J.-C. Quennevata "Atlas de la Grande Armee [...]", Paris - Bruxelles 1966 niestety nie mam. Tylko nie za dobrą kserówkę i reprodukcję z Internetu spod podanego namiaru.
Fajne są szkice niemieckie i francuskie (rzadziej rosyjskie - te ostatnie to raczej współczesne ryciny) z trzytomowej książki Wasiljewa "Niedoszły rewanż: Rosja i Francja w latach 1806 - 1897". Sa tam m.in. V. Huena "Murat ze sztabem w bitwie pod Heilsbergiem", tegoż "Murat w bitwie [...]" (scena walki z kozakami wraz z Lasallem), L. Rousselota "Murat pod H." (scena walki z dragonami wraz z Lasallem), Jobe`a "Murat na czele 5. phuz w bitwie pod H." (na pierwszym planie Henry dający mu konia), Martineta "Atak francuskich grenadierów pod H.", A. Jeżowa "Bateria artylerii [ros.] gwardii w bitwie pod H.", R. Knoetela "Podporucznik Gebhardt z pułku `Towarzyszy` rani generała d`Espagne pod H.", tegoż "Zdobycie orła 55. pp" i oczywiście Kossak. Na koniec Bourgeois (marna jakość).

Simeona Forta kserował też J. Gdański na potrzeby naszego artykułu w IOH, ale też nie za dobra kopia.

super ta rycina Constanta Bourgeois'a. nie widziałem dotąd. jak się przypatrzeć to nawet widać kościół na Wiejskiej, po prawej obdzieracze zwłok. tylko kolumna idzie chyba w druga stronę niż powinna...

Może Bourgeois odwrócił kliszę . Jednak malował to na bazie przynajmniej relacji naocznego świadka lub na podkładzie szkicu z natury. Redutka całkiem dobrze widoczna. Wojsko wali jakby w kierunku obranym przez VIII K Mortiera, dywizję Dąbrowskiego, VI K Neya i Gwardię 12 czerwca. Wzajemne usytuowanie wież zamku i kościoła może być zabiegiem artystycznym [?].

Dzisiejsza panorama pola bitwy heilsberskiej, oglądana z Krzyżowej Góry w słoneczne południe, wołała o malarza. W przejrzystym powietrzu widać było daleko i niezwykle wyraźnie. Przy okazji zauważyłem, że ktoś zabezpieczył dach i ściany Domu Jestera na Wiejskiej - i bardzo dobrze!
A z akwareli Bourgeoisa dałem w załączniku do pracy tylko fragment z obdzieraczami zwłok.

Pruscy „czarni huzarzy" zdobywający orła 55. pułku piechoty liniowej, autorstwa Richarda Knötel'a. Chyba już wszystkim znana ilustracja, za to moja luba ze względu na bliskie i wyraźne przedstawienie piechoty francuskiej, z takimi smaczkami jak łyżka w bicornie, czy trzeci but na plecaku.

Pan Jarosław Gdański w artykule Niedoceniana bitwa. Heilsberg 1807 w IOH, napisał pod ilustracją: "Autor ilustracji Richard Knötel, rysując po latach, nie ustrzegł się tu kilka błędów. Najbardziej razi brak płaszczy u francuskich piechurów"
Płaszcze są - zrolowane na plecakach, ponadto, w czerwcu w płaszczach, podczas walki, było by gorąco.

Przypomnę delikatnie, że jestem współautorem tego artykułu (vide: IOH, choć w wersji internetowej IOH poszło, nie dociekam dlaczego, tylko pod jego nazwiskiem [?]). Jednak za akurat ten podpis nie odpowiadam. Zresztą takie rzeczy się zdarzają. Na ilustracji widać też jak chlebek wyglądał, przynajmniej wg Knoetela. Jego własny komentarz do tego obrazka utrwala wersję "pruską" zdobycia sztandaru i poszerza (nieprawdziwie) sukces Czarnych Huzarów o odrzucenie francuskiego natarcia na redutę nr 2 w ogóle.

Nie jest jasne, kto kogo osobiście uratował z opresji pod Heilsbergiem. Tzn. czy Murat ocalił Lasalle`a przed kozakami a ten drugi pierwszego przed dragonami, czy odwrotnie. Wprawdzie Marcel Dupont w "Generale Lasalle" podaje jakąś tam wersję, ale np. Huen i Rousselot widzieli Murata w obu przypadkach zagrożonego a Lasalle`a jako ratującego. Tak jest na ich rycinach.

Dziś przyszła mi taka karteczka

Heilsbergski obraz W. Kossaka można znaleźć, niestety tylko w "czarnobieli" w albumie Kazimierza Olszańskiego "Wojciech Kossak". Poza tym obrazem można znaleźć tam cała kolekcję jego napoleonskich prac. Mam, polecam

Tyż mom Olszańskiego . Kartka na bazie F. Zimmera brnie w pruską wersję legendy o zagładzie 55. pp.

Mam jeszcze jedną z tej serii z wschodniopruskiimi piechurami wstawię jutro