Rosjanie pod Heilsbergiem i Jegothen 6 II 1807

[srebrny_lis]

XIX-wieczni historycy zadowalali się stwierdzeniem, że skoro ani Michajłowskij - Danilewskij, ani Leer w swych (rosyjskich) opracowaniach wojny 1806 - 1807 nie podają bliższych danych ani o jednostkach rosyjskich broniących Heilsbergu 6 lutego 1807, ani o ich dowódcy, to widocznie tak musi być. Tak więc Plotho pisze tylko o "silnych oddziałach rozpoznawczych rozsyłanych w stronę [...]", zaś Hoepfner, Lettow - Vorbeck, Petre czy autorzy francuscy zadowalają się ogólnikowymi stwierdzeniami o "nieznanym składzie" tych jednostek. Bennigsen swoje "Zapiski" zachował w rękopisach i dopiero na przełomie XIX i XX w. zostały w odcinkach opublikowane w periodyku "Russkaja Starina". Tymczasem M.K. Sokołowskij, autor monograficznego opracowania o dziejach Koporskiego Pułku Muszkieterskiego, wydanego w 1912 roku, podaje kilka konkretniejszych informacji. Przede wszystkim rozstrzyga wątpliwości innych autorów w kwestii czy oddziały te oddelegował Barclay, czy sam Bennigsen, na rzecz tego ostatniego (stało się to 5 lutego). Po wtóre, podaje nazwisko dowódcy: był nim generał major Ławrentij Ławrentijewicz Warneck. Wreszcie określa skład na: dwa pułki piechoty (w tym Koporski) i 5 szwadronów jazdy. Broniący się do 14:00 Rosjanie opuścili miasto pozostawiając w nim 200 rannych. Potem pod Jagotami (Jegothen) doścignęły ich ariergardę dwa pułki szaserów (1. i 12.) oraz piechota Frianta. Rosjanie utracili m.in. 400 jeńców i 1 działo. Znamy tylko niektóre dane dotyczące Pułku Koporskiego: w niewolę popadli m.in. porucznik Żadowskij i ciężko ranny porucznik Pietrow. Natomiast w ciągu następnych dwóch tygodni zdołali zbiec z francuskiej niewoli: untier-officer Timofiej Dmitrijew oraz riadowi Fiedot Jefimow i Boris Maksimow. Inne dane o Rosjanach walczących w Lidzbarku i Jagotach 6 II 1807 dopiero do odszukania. Niestety, nie dysponuję częścią "Zapisków" Bennigsena dotyczącą działań z początku lutego. Natomiast generał Warneck nie miał szczęścia do Heilsbergu: dzielnie poległ w bitwie 10 czerwca 1807.

[srebrny_lis]

No, mam już "Zapiski..." Bennigsena również z początku lutego 1807... Niestety, głównodowodzący też nie wyjaśnia zbyt wiele, poza podaniem nazwiska dowódcy i ogólnego składu oddziału osłonowego w Heilsbergu 5-6 II. Natomiast ciekawe jest to, iż Bennigsen zakładał zupełnie odmienną trasę rejterady Warnecka z Heilsbergu: "... rozkazałem przy tym generałowi Warneckowi dołączyć nazajutrz [tj. 6 II - S_L] do armii drogą przez NEUENDORF/Nową Wieś Wielką i GRUENWALDE/Zielenicę." Czyli Warneck miał iść z Lidzbarka na Preussisch Eylau m.in. przez Górowo. Jednak szybka akcja dywizji Frianta spod Łaniewa na Ignalin - Redy - Jagoty wymusiła na Warnecku marsz do Preussisch Eylau przez Wielochowo i Jagoty czyli trasą bardziej na wschód od zakładanej przez Bennigsena. Warneck spieszył się i większość jego wojsk zdążyła osiągnąć Jagoty i most na Elmie przed Friantem. Francuzi dopadli nad Elmą tylko jego ariergardę.

[Manufaktura Dzika]

Czy jakieś pułki grenadierskie wchodziły w skład korpusu rosyjskiego Warneck-a?

[srebrny_lis]

Problem w tym, że z całego składu grupy Warnecka w posiadanych przeze mnie materiałach jest wymieniony tylko Koporski Pułk Muszkieterski. Ogólnie mówi się o "dwóch pułkach piechoty i pięciu szwadronach jazdy [czyli albo połowie pułku huzarskiego, albo inna kombinacja]". Tak pisze sam Bennigsen a Wasiljew wzmiankuje o Koporskim na bazie monografii pułkowej Sokołowskiego z 1912 roku. Zimą Pułk Koporski wchodził w skład 3. dywizji Osten-Sackena. Poza nim były tam inne pułki muszkieterskie: Litewski, Muromski, Dnieprowski i Czernichowski. Jednak ten ostatni był (a przynajmniej jego 7 dział pułkowych) tego dnia pod Dwórznem. Może posłano do Lidzbarka także "czernichowców" bez dział? Ponadto do 3. dywizji przynależały wówczas Taurydzki Pułk Grenadierski i 21. Pułk Jegierski. Z kawalerii w 3. dywizji były pułki: Kirasjerów Małorosyjskich, Dragonów Kurlandzkich, Huzarów Sumskich oraz kozackie Iłowajskiego 10-go i Papuzina. Trzeba by próbować znaleźć monografie tych pułków, o ile zostały kiedyś napisane.

[Manufaktura Dzika]

czyli po jednej rocie grenadierskiej w każdym pułku. Pytanie wynikało checi ustalenia właścicieli granatów zanlezionych. Teraz kwestia z czego ten granat .
Pułki tworzone po 1805 miały już "szapki" zamiast Mitr. Więc miały na sobie tylko granatów(4 ładownica i jeden "szapka"

[srebrny_lis]

Tak więc 6 II były tu albo dwie roty gren. (z różnych pułków muszkieterskich), albo jedna rota gren. i jeden cały pułk gren. (Taurydzki), albo jedna rota gren. (z Koporskiego) jeśli drugim był 21. jegierski. Czas powołania pułków jest choćby w "Szefy i komandiry...".
A te granaty musiałyby pochodzić z zimy/wiosny, bo w czerwcu tą drogą poszły tylko niektóre formacje kozackie. Zostają jeszcze jeńcy lub dezerterzy.

[srebrny_lis]

Jeszcze ciekawa nowinka. Kiedy wieczorem 4 lutego 1807 Bennigsen ustanowił swą kwaterę w Wilczkowie (zapewne na plebanii?), od razu posłał do Lidzbarka dwa szwadrony Pułku Huzarów Pawłogradskich dowodzone przez podpułkownika Rosena. Jego zadaniem była likwidacja lidzbarskich magazynów rosyjskich i ich ewakuacja do Wystrucia (Insterburg, ob. Czerniachowsk). Pytanie, czy zdołał on uwinąć się przed wtargnięciem szwadronu pod dowództwem generała Marulaza 5 lutego wieczorem i kogo właściwie napotkał Marulaz w Lidzbarku: huzarów Rosena czy już wkraczające zgrupowanie Warnecka? Tak czy owak, zaskoczony musiał cofnąć się znów aż do Kraszewa, jeszcze wieczorem 5 lutego.

[srebrny_lis]

Namiar na artykulik o zimowym Heilsbergu 1806 z cyklu "Cesarskim Szlakiem" na str. 12-ki. Tekst mój, obróbka wizualna i techniczna Bonza:
http://pulk12.pl/index.php/epoka/cesars ... utego-1807" onclick="window.open(this.href);return false;